” Halgankii Snm, Qalbigu Ma Halmaami Karro ”. by Ahmed Nour Guruje
Sanadihii 1976-77 waxa wadanka Itoobiya kasoo qaxay malaayiin qof oo u dhashay qawmiyadaha Soomaalida iyo Orromada ,
kuwaasoo badankoodu degey Degmooyinka ,Hargaya , Gabiley iyo Boorame , sidoo kale waxay degeen Degmada Baladwayne ee Soomaliya .
Qiyaas ay samaysay haayadda qaxoontiga u qaabilsan Aduunku sanadii 1988 , Soomaaliya waxay noqotay wadanka Aduunka oo dhan uu joogo qaxoontiga ugu badani , kaasoo laggu qiyaasay in 4 qofba wadanka midi yahay qaxoonti .
Hadaba Taliskii waagaas ee Maxamed Siyaad , markuu ku qancay in aan la helayn dhulkii Soomaali galbeed , wuxuu qaatay siyaasad ah , in dhulka qaxoontiga la dejiayay ay la wareegaan qaxoontiggu , dadka degena lagga barakiciyo ..
Siyaasadaa iyadoo la fulinayo , qaxoontiyadii waxaa la dejiyay meelaha biyaha leh ee udhaw magaalooyinka waawayn , sidda ..
– Biya xidheenka hargaysa
– Saba-cad .
– Agabar .
– Adhi cadays .
– Boorame iyo meelo kale oo badan .
Dadkaas waxaa loo sameeyey deegaamayn rasmiya , waxa loo sameeyey maleeshiyaad hubaysan , waxaa loo sameeyey daryeel ka sareeya ka magaalooyinka , waxa loo fuddeeyeyay qaadashada taysarooyinka iyo helista shaqooyinka .
10 sanno ka dib , waxaa la dejiyay qorshe laggu dejinayo qaxoontigaas , Sheekh , Oodwayne , Beer iyo Caynaba .
waxa kale oo la diyaariyay in Banka saraar lagga sameeyo saldhig wayn oo eeroobdh leh oo lagga difaaco qaxoontigaas .
Dadkii soo dhaweeyey qaxoontigga waxaa lagga joojiyay helista sahqooyinka hoose , qaxoontiga ayaana laggu wareejiyay .
Dhacdooyinkaas oo faahfaahsan waxaa lagga heli karaa , buuga sababihii burburka ( orromo) , taariikhdii kacdoonkii uffo , waraysigii Bbc Dr Gaboose iyo warqadii geerida ee uu qoray Gen Moorgan .
ugu danbayn iyado arrintu meel halisa marayso , ayuu dhacay dagaalkii 1988 SNM ku burburisay taliskii maxamed siyaad .
Hadii aan snm halgankaas naf hurista ah gelina , sidii qorshuhu ahaa maanta Hrgaysa , Berbera iyo Boorame dadka ku nooli fiise ayuu kusuu geli lahaa , sidaa darteed halganki snm ee ka badbaadiyay umadan in sidda falastiin la barakiciyaa maaha mid qalbigu halmaami karro
W/Q: Ahmed Nour Guruje